موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی روستای فهنه

شمای کلی از موقعیت و مردم شناسی روستا :

روستای فهنه روستایی کوهستانی در استان خراسان رضوی ، شهرستان نیشابور، بخش سرولایت ، دهستان سرولایت قرار دارد.        این روستا در ارتفاع 1960 متری از سطح دریای آزاد و در 36درجه و 54 دقیقه و 14 ثانیه عرض شمالی (فاصله از خط استوا) و در 58 درجه و 25 دقیقه و 2 ثانیه طول شرقی (فاصله از نصف النهار مبدأ) واقع گشته است . روستای فهنه در شمال غربی شهرستان نیشابور در فاصله حدود 110کیلومتری شهر نیشابور قرار دارد . این روستا یکی از روستاهای مرز بین شهرستان نیشابور و قوچان می باشد . روستاهای اطراف این آبادی در شمال توکل باغ و گل مخاران، در شرق برسلان ، بش آغاج ، گل میم (از روستاهای شهرستان قوچان) در جنوب چکنه علیا در جنوب غربی عشق آباد و غرب سوله (روستاهای شهرستان نیشابور) قرار دارند . آب و هوای آن در زمستان سرد و مرطوب در تابستان گرم و نیمه خشک می باشد . این روستا در انتهای دره ای مابین کوهها پناه گرفته است . گویا نام اولیه آن "پانا" به دلیل همین موقعیت پناهگاه آن انتخاب شده است . کوه "قارابلند" در شرق ، کوه "شگست" در غرب و کوه "داغ" در شمال آن قرار دارد . زمین های کشاورزی قابل کشت در بیابانهای اطراف آن واقع است . به دلیل قرار گرفتن این زمینها در دامنه کوهها و یا زمینهای هموار در بالای کوهها دسترسی به آنها بسیار سخت بوده و تنها از وسیله نقلیه "تراکتور" می توان استفاده نمود . هرچند که امکان کاشت 50 % این زمینها با تراکتور نیز قابل انجام نیست و حتی امروزه نیز برای کشت در مابقی زمینها از روشهای سنتی استفاده می شود. 95% کشاورزی در این روستا از نوع دیم بوده و نخود و گندم و جو و یونجه عمده محصولات آن می باشد . دامنه کوههای اطراف این روستا از لحاظ پوشش گیاهی دارای اهمیت بسیار فراوان است و در رونق دامداری و تامین علوفه گله های گوسفند این روستا و روستا های اطراف نقش بسزایی دارد.از مهمترین گونه ای گیاهی آن می توان به بزگورک ، آویشن ، چای کوهی و دیگر گیاهان دارویی اشاره کرد که در فصول بهار و تابستان توسط اهالی برداشت و استفاده می گردد.آهو ،گرگ ،کبک و گراز و روباه از جمله حیوانات وحشی در اطراف این روستا می باشد .     منابع آب در این روستا از قنات و چشمه های موجود در بیابانهای اطراف تامین می باشد . در گذشته های نه چندان دور در این روستا سه قنات موجود بوده که هم اکنون فقط یک فقره در حال بهره برداری می باشد و بقیه آنها به دلیل خشکسالیهای پی در پی و پائین رفتن سطح آب زیرزمینی و همچنین حفر چاههای آب در امتداد شمال روستا ، خشک شده اند . قنات مرکزی روستا برای تامین آب آشامیدنی و همچنین آبیاری معدود باغات زردآلو ، سنجد ، گردو و یونجه استفاده می شود . چشمه کوچک دیگری به نام "بالاجی"(جوب بالا) در روستا وجود داشته و برای آبیاری تعداد محدودی از باغات استفاده می شود . در ورودی روستا چشمه کوچک دیگری به نام "النگ" وجود دارد که متاسفانه بسیار کم آب و در حال خشک شدن می باشد که علاوه بر تامین آب برای دامهای روستا ، باغات و زمینهای کشاورزی تعدادی از زمینهای کشاورزی جنوب روستا را برعهده داشت قنات پر آب دیگری به نام "کلاته" در حدود 3 کیلومتری جنوب روستا وجود داشت که علی رغم تلاش مالکان و اهالی در بازیابی آن جز در اوایل فصل بهار کاملا خشک است . از چشمه های مهم دیگر در بیابانهای فهنه می توان به "گندوو"(گندآب به دلیل وجود ترکیبات گوگردی و بوی آن چنین نامی بر آن نهاده شده است)  ، "موسی کر" نام برد که عمده استفاده از این چشمه ها در تامین آب دام و طیور در فصول بهار ، تابستان و ماههای اولیه پائیز می باشد . 3-1) موقعیت اجتماعی – فرهنگی :      شغل اصلی روستائیان کشاورزی دیم و دامداری می باشد . محصولات کشاورزی این روستا بیشتر گندم ،جو و نخود می باشد .  زبان اصلی مردم این روستا ترکی می باشد . در سرشماری سال 1385 تعداد خانوار در این روستا 159 و تعداد سکنه آن576 نفر گزارش شده است . آمار برگرفته از اطلاعات خانه بهداشت روستا به شرح زیر می باشد .

جدول (1) – آمار جمعیت برگرفته از مرکز بهداشت روستای فهنه

از نظر آموزشی غیر رسمی (مکتب خانه ای) و رسمی(دبستان) قدمت دیرینه ای دارد . دبستان در این روستا جزو اولین دبستانهای روستاهای تاسیس شده در بخش سرولایت می باشد. مرحوم حاج علی باقری مشهور به مدیر سهم به سزایی در تاسیس و اداره دبستان روستا داشته اند . از زمان تاسیس دبستان معلمان بومی بسیاری به رشد علمی و فرهنگی کودکان و نوجوانان روستا خدمت نموده اند . اکنون مجتمع آموزشی و پرورشی شامل یک باب دبستان ابتدایی و یک باب مدرسه راهنمایی در این روستا دایر می باشد .  مردم این روستا شیعه دوازده امامی می باشند و یک مسجد و یک حسینیه در روستا وجود دارد . شورای اسلامی شامل دو نفر عضو اصلی ، شورای حل اختلاف و همچنین دهداری از ارگانهای رسمی سیاسی در فهنه می باشد . خدمات بهداشتی و درمانی از طریق خانه بهداشت روستا به روستائیان ارائه می گردد . حمام خزینه ای در سال 1340در این روستا ساخته شده و در سال  1355 به دلیل غیر بهداشتی بودن این نوع حمام ، حمام عمومی دوش دار تاسیس شد . در سال 1376 به این روستا برقرسانی ، سال 1377 تلفن از طریق دفتر مخابرات ، سال 1387آبرسانی و در سال 1388 تلفن در منازل ارائه شده است . علی رغم وجود بستر فیبر نوری بین مرکز مخابرات روستا و مرکز مخابرات بخش سرولایت هنوز هیچکدام از اپراتورهای تلفنهای همراه در این روستا فعال نبوده و از لحاظ دسترسی به خطوط تلفنهای همراه ، این روستا در نقطه کور آنتن دهی قرار گرفته است .  راه ارتباطی شوسه بین این روستا به مرکز بخش سرولایت از طریق روستای چکنه علیا می باشد . که این مسیر در سال 1389 تا چکنه علیا آسفالت شده و مابقی آن خاکی می باشد . دیگر راه ارتباطی با روستای سوله می باشد که آن هم خاکی است  .

( تشکر از جناب ح . محمدی )